Porozumienie Trzech Pałaców

Stowarzyszenie Andrzeja Szwalbego „Dziedzictwo” jest pomysłodawcą inicjatywy pn. „Szlak Trzech Pałaców”. W Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku 24 czerwca 2025 r. odbyło się seminarium na temat "Porozumienia Trzech Pałaców". W Sali im. Andrzeja Szwalbego Pałacu Nowego prezentowano założenia partnerskiej współpracy, rozwoju i promocji tego szlaku kulturowego.

- Andrzej Szwalbe był tym, który jako pierwszy upomniał się właśnie o to dziedzictwo województwa kujawsko-pomorskiego – mówił m.in. prof. dr Marek Chamot, rektor Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, prezes Stowarzyszenia, otwierając to pierwsze seminarium popularno-naukowe pn. „Dziedzictwo pałaców i dworów Ziemi Chełmińskiej i Dolnej Wisły”. – O to dziedzictwo ziemiańskie, dziedzictwo dworskie, dziedzictwo pałacowe jako niezwykle kulturotwórcze dla tych ośmiu subregionów, które wchodzą w skład naszego województwa kujawsko-pomorskiego. Tu sobie pozwolę zacytować długoletniego prezesa p. Henryka Martenkę, który twierdził, że Andrzej Szwalbe swoją działalnością kulturotwórczą, dbaniem o dziedzictwo objął ponad 30 miast i miejscowości województwa…

- Idąc tym śladem doprowadziliśmy w Stowarzyszeniu i w gronie przyjaciół do tego, aby do dziedzictwa i tych idei wracać; doprowadziliśmy do podpisania porozumienia, które nazywamy w skrócie porozumieniem trzech pałaców, czyli „Porozumieniem o współpracy partnerskiej oraz powstaniu, rozwoju Szlaku Kulturowego Trzech Pałaców”- dodał na zakończenie.

Przystąpiły do niego w tym roku zespoły pałacowo-parkowe w Ostromecku, Lubostroniu i Nawrze. Sygnotariuszami tego są ich szefowie. Uroczyste podpisanie aktów przystąpienia do Porozumienia dokonali również podczas seminarium przedstawiciele kolejnych gmin: Łubianka – wójt Dagna Całbecka (pałace i parki w Warszewicach i w Wybczu) oraz Dąbrowa Chełmińska – wójt Radosław Ciechacki (obydwa pałace ostromeckie i park znajdują się na terenie gminy, ale są pod opieką Bydgoszczy – Miejskiego Centrum Kultury).

„Śladami arystokracji: dwa pałace i ich parki w podróży przez czas” – to temat referatu Dagny Całbeckiej, wójciny gminy Łubianka. Przedstawiła walory zbudowanego w latach 1858-1861 w stylu eklektycznym pałacu w Wybczu, neogotyckiego obiektu, wzniesionego na planie prostokąta z kamienia, w otoczeniu urokliwego parku krajobrazowego. W pałacu mieści się szkoła. Natomiast związany z historią Alfreda Zawiszy Czarnego, uczestnika powstań listopadowego i styczniowego, pałac w Warszewicach z połowy XIX w. zbudowany został w stylu klasycyzującym.

W imieniu inicjatorów „Szlaku Kulturowego Trzech Pałaców" prof. Chamot zwrócił się do gospodarzy gmin, aby zgłaszali swój akces i zgłaszali dwory i pałace, które powinny znaleźć się na tym turystycznym szlaku dziedzictwa kulturowego Pomorza i Kujaw. Istnieją szanse, aby województwo po Dolnym Śląsku i Wielkopolsce, stało się po latach trzecim w kraju, pod względem marki kulturowej pałaców i dworów. Z kolei dr Włodzimierz Domek, kierownik Pracowni Regionalistycznej WSG w Bydgoszczy, która ma swoją siedzibę w Koronowie, zwrócił uwagę, że idea „Szlaku…” jest pierwszym krokiem i „przed nami długa droga”.

Uczestnicy seminarium mieli też okazję do zapoznania się z „Barometrem turystycznym regionu kujawsko-pomorskiego”, przygotowanym przez Wyższą Szkołę Gospodarki w Bydgoszczy. Jego koncepcja opiera się na integracji klasycznych metod badawczych z nowoczesnymi narzędziami technologicznymi. Pozwala ona na szczegółową i holistyczną analizę i zrozumienie ruchu turystycznego na Pomorzu i Kujawach, także z porównaniem do lat poprzednich.

Dr Robert Brudnicki z Pracowni Rozwoju Turystyki WSG poinformował m.in., że seminarium jest realizowane w ramach zadania „Dziedzictwo kultury ziemiańskiej województwa kujawsko-pomorskiego - odkrywanie, promocja wartości oraz inspiracje w procesie tworzenia produktu turystycznego „Szlak kulturowy Trzech Pałaców”, współfinansowanego z budżetu samorządu województwa.

Podczas półgodzinnej przerwy, która nieco – co zrozumiałe - wydłużyła się, goście odbyli spacer po parku i obu pałacach. W roli przewodników wystąpili gospodarze: Marzena Matowska – dyrektorka Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy oraz Andrzej Gawroński, kurator i kierownik Sekcji Dziedzictwa Kulturowego Zespołu Pałacowo-Parkowego, położonego na skarpie doliny Wisły. Zaletą zwiedzania był też ogląd od … kuchni – dosłownie od kuchni. W Pałacu Nowym (powstał w latach 1832-1840, stanowił rezydencję rodziny Schönborn-Alvensleben) obejrzano m.in. jadalnie serwujące dania oparte na historycznych, regionalnych recepturach. W barokowym Pałacu Starym, zwanym też Pałacem Mostowskich, podziwiano wspaniałą kolekcję, jedną z najważniejszych w Polsce Kolekcję Zabytkowych Fortepianów ze zbiorów Andrzeja Szwalbego. Bogactwo i piękno zgromadzonych instrumentów zachwycało wszystkich. Zainteresowanie budził znajdujący się na drugim piętrze Gabinet Andrzeja Szwalbego, twórcy tej kolekcji ponad 50 fortepianów, znajduje się na drugim piętrze.

Seminarium zakończyła dyskusja. Mówiono m.in. o formach współpracy. Kolejne spotkanie ma się odbyć we wrześniu tego roku w Instytucji Kultury Pałac Lubostroń.

Tekst i zdjęcia:(anka)

Porozumienie Trzech Pałaców

STOWARZYSZENIE IM. ANDRZEJA SZWALBEGO "DZIEDZICTWO"